Δημόσια υγεία: Λύσσα. Ο ιός της λύσσας και ο άνθρωπος. – vets.com.gr

Δημόσια υγεία: Λύσσα. Ο ιός της λύσσας και ο άνθρωπος.
Επανεμφάνιση του ιού της λύσσας στην Ελλάδα.
Ο εμβολιασμός των ζώων κατά της λύσσας είναι υποχρεωτικός 

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΘΡΟΥ: ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ
ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ

   Η λύσσα ενδημούσε στη χώρα μας από τον 10ο αιώνα π.Χ. . Οι Κτηνιατρικές Αρχές το 1933 αναφέρουν ότι η λύσσα ενδημούσε σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια, ενώ κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, τα περιστατικά λύσσας αυξήθηκαν δραματικά σε ανθρώπους και ζώα. Η λύσσα είναι νόσημα πολύ σοβαρό με εξαιρετικά μεγάλο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.  που οφείλεται σε διάφορα στελέχη του ιού Lyssavirus (ραβδοϊός). Πρόκειται για μια οξεία ιογενή λοίμωξη του κεντρικού νευρικού συστήματος που μεταδίδεται συνήθως μέσω του σάλιου, από δάγκωμα λυσσασμένου σκύλου ή σπανιότερα, από την εισπνοή μολυσμένων περιττωμάτων νυχτερίδων. Η λύσσα προσβάλλει όλα τα θερμόαιμα θηλαστικά. Συγκεκριμένα στον άνθρωπο η λύσσα εκδηλώνεται με τη μορφή εγκεφαλίτιδας.  Στον άνθρωπο πάντα προκαλεί θανατηφόρο εγκεφαλίτιδα.

Η λύσσα στον άνθρωπο μπορεί να προληφθεί σε ποσοστό 100% μέσω της έγκαιρης και κατάλληλης ιατρικής φροντίδας. Ωστόσο, περισσότεροι από 55.000 άνθρωποι, κυρίως σε Αφρική και Ασία, πεθαίνουν από λύσσα κάθε χρόνο – πράγμα που σημαίνει ότι χάνεται ένας άνθρωπος κάθε 10 λεπτά. Η συνηθέστερη παγκόσμια πηγή της λύσσας σε άνθρωπο είναι οι σκύλοι.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΛΥΣΣΑΣ. Κακουχία, πυρετός, κεφαλαλγία, αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, γαστρεντερικές διαταραχές και συχνά πόνος στο σημείο του τραύματος, διαστολή της κόρης του οφθαλμού,  σιελόρροια, επώδυνοι σπασμοί στους μυς της κατάποσης, σπασμοί αναπνευστικών και άλλων μυών, απώλεια αισθήσεων,  παράλυση  άκρων,  θάνατος, μετά την ανάπτυξη των συμπτωμάτων.

    Οι άνθρωποι που δεν εφαρμόζουν την ενδεδειγμένη αγωγή προφύλαξης, μετά από ένα δάγκωμα σκύλου ο οποίος πάσχει από λύσσα, σε ποσοστό 15% έως 20% εκδηλώνουν τη νόσο και πάντοτε έχουν κατάληξη το θάνατο. Σε περίπτωση που ένας άνθρωπος, πιθανά έχει εκτεθεί στον ιό της λύσσας πρέπει οπωσδήποτε να αναφερθεί το περιστατικό στις υπεύθυνες δημόσιες υπηρεσίες ειδικές για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.

  Όταν ένας άνθρωπος δαγκωθεί από ζώο οικόσιτο ή αδέσποτο της πόλης, το ζώο περισυλλέγεται και παρακολουθείται από κτηνίατρο για ένα διάστημα 15 ημερών. Εάν κατά το διάστημα παρακολούθησης εμφανιστούν συμπτώματα που εγείρουν υποψία λύσσας, τότε επιβάλλεται η άμεση θανάτωση του ζώου και η εκτέλεση των ανάλογων εξετάσεων. Στη χώρα μας, το λυσσύποπτο ζώο παρακολουθείται για τις 15 ημέρες από τη στιγμή, που έγινε ή έκθεση, αναζητόντας συμπτώματα. Αν παρατηρηθούν όμως συμπτώματα λύσσας μετά από 15 ημέρες από τη στιγμή του συμβάντος, τότε δε συντρέχει λόγος θεραπείας για το θύμα γιατί τη στιγμή της επίθεσης δεν βρισκόταν ο ιός στο σάλιο του ζώου Εργαστηριακή διάγνωση της νόσου. Το προς εξέταση δείγμα θα πρέπει να αποστέλλεται σε σύντομο χρονικό διάστημα (εντός 24-48 ωρών) στο εργαστήριο. Εάν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, θα πρέπει να καταψύχεται πριν τη στιγμή εξέτασής τους. Οι διαγνωστικές μέθοδοι που εφαρμόζονται είναι οι ακόλουθες:

FAT: Άμεσος ανοσοφθορισμός για την ανίχνευση αντιγόνου του ιού με επιχρίσματα του αμμωνίου του κέρατος και του προμήκους μυελού.
MIT: Ενοφθαλμισμός σε ποντίκια
ELISA: Ανοσοενζυμική μέθοδος για την ανίχνευση αντιγόνου
PCR: Ανίχνευση γονιδιώματος ιού.
Ενοφθαλμισμός κυττάρων και απομόνωση του ιού.

   Σημαντικό και αναγκαίο, αλλά και υποχρεωτικό σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, είναι ο ετήσιος εμβολιασμός κάθε ζώου και να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην αποφυγή επαφής των ζώων με όλα τα άγρια ζώα, που μπορούν αν μεταδώσουν τη νόσο. Ο εμβολιασμός των ζώων κατά της λύσσας αρχίζει στη ηλικία των 2,5 – 3 μηνών, το εμβόλιο περιέχει νεκρό στέλεχος του ιού και για τον λόγο αυτό δεν παρατηρούνται παρενέργειες.

    Στη χώρα μας, η νόσος είχε εκλείψει από το 1987 και επανεμφανίστηκε τον περασμένο Οκτώβριο σε άγρια αλεπού στην περιοχή του Παλαιοκάστρου Κοζάνης, και κατόπιν το Νοέμβριο σε ποιμενικό σκύλο στην περιοχής της Καστοριάς, εγείροντας έτσι τις ανησυχίες των υγειονομικών αρχών της χώρας. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, που αποτελεί επιστημονικό φορέα Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας έχει αναρτήσει στον ιστότοπό του πληροφορίες σχετικά με τη νόσο, την πρόληψη και αντιμετώπισή της.