ΝΟΣΟΣ CUSHING – ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING – VETS

ΝΟΣΟΣ CUSHING ΣΕ ΖΩΑ – ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING – VETS

ΝΟΣΟΣ CUSHING ΣΕ ΖΩΑ

ΕΞΩΓΕΝΕΣ – ΕΝΔΟΓΕΝΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ CUSHING – ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΘΡΟΥ :ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ

                                   ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ  – ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ ΖΩΩΝ 

   Η νόσος cushing και το σύνδρομο cushing είναι το αποτέλεσμα της ύπαρξης υπερβολικής κορτιζόλης στο σώμα. Η κορτιζόλη είναι ορμόνη που παράγεται από τα επινεφρίδα, με πολλές σημαντικές λειτουργίες και είναι απαραίτητη για τη ζωή. Υπερβολικά υψηλά επίπεδα αυτής της ορμόνης στο σώμα, έχουν κυρίως αρνητικά αποτελέσματα για τον οργανισμό. Σήμερα, ουσιαστικά τα περισσότερα ασθενή ζώα με Cushing μπορούν να θεραπευθούν αλλά αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

   Το σύνδρομο Cushing διακρίνεται σε δύο τύπους: εξωγενές και ενδογενές.

   Το εξωγενές σύνδρομο Cushing οφείλεται σε χρήση φαρμάκων, τα οποία έχουν παρόμοια δράση με την κορτιζόλη και ονομάζονται γλυκοκορτικοειδή. Τα φάρμακα αυτά χορηγούνται από τους κτηνιάτρους για την αντιμετώπιση διάφορων νοσημάτων και η χορήγηση αυτή γίνεται συνήθως σε μεγάλες δόσεις και για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Για τον λόγο αυτό το εξωγενές cushing αναφέρεται και ως ιατρογενές cushing.

   Το ενδογενές σύνδρομο Cushing οφείλεται σε υπερβολική παραγωγή κορτιζόλης από τα επινεφρίδια και η αρχική αιτία μπορεί να εντοπίζεται στην υπόφυση, στα επινεφρίδια ή να αφορά μη-υποφυσιακούς όγκους. Oι περισσότερες των περιπτώσεων Cushing σε σκυλιά προκαλούνται από την παρουσία ενός όγκου στον αδένα της υπόφυσης.

 Υπάρχει διαφορά μεταξύ της νόσου cushing και του επινεφριδικού συνδρόμου cushing;

   Ασφαλώς και υπάρχει. Στην ασθένεια cushing έχουμε μια μικροσκοπική καλοήθη αύξηση της υπόφυσης, η οποία επιφέρει αύξηση στην έκκριση της ACTH, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων κορτιζόλης, που εκκρίνεται από τα επινεφρίδια. Η νόσος cushing είναι η συχνότερη μορφή του συνδρόμου cushing. Πρέπει να αναφέρουμε ότι η υπόφυση είναι ο κεντρικός αδένας στον εγκέφαλο, που ρυθμίζει τη λειτουργία όλων των αδένων του οργανισμού. Στη περίπτωση του επινεφριδικού συνδρόμου cushing τότε έχουμε έναν επινεφρίδιο όγκο, (είτε κακοήθη είτε καλοήθη), ο οποίος είναι υπεύθυνος για υπερπαραγωγή της κορτιζόλης μέχρι του σημείου εκείνου, που η ACTH δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το ποσοστό της παραγόμενης κορτιζόλης στο αίμα.

   Στα ζώα το εξωγενές σύνδρομο Cushing έχει μεγαλύτερη συχνότητα, σε αντίθεση με το ενδογενές.

   Τα συμπτώματα κάθε ασθενούς ζώου από σύνδρομο cushing εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες, που περιλαμβάνουν:

1.- Τον βαθμό και την διάρκεια υπερέκκρισις της κορτιζόλης. 2.- Τα επίπεδα άλλων επινεφριδικών ορμονών και βεβαίως  3.- Την ηλικία, αφού τα συμπτώματα εξαρτώνται πολύ από την ηλικία του ζώου. Τα συμπτώματα του συνδρόμου cushing είναι δύσκολο να ανιχνευθούν σε αρχικά στάδια, αλλά ένα από τα πρώτα συμπτώματα είναι η απώλεια τρίχας. Αντιλεϊσμανιακά/Άλλα συμπτώματα είναι μια περίεργη αυξανόμενη δίψα, το σκυλί έχει την τάση να κάνει ούρα συχνότερα από το συνηθισμένο και μερικές φορές να παρατηρείται και απώλεια ούρων. Το πιο κοινό σύμπτωμα στο σύνδρομο cushing είναι η προοδευτική αύξηση βάρους. Χαρακτηριστική επίσης είναι η αυξημένη εναπόθεση λίπους, η απώλεια μυϊκής μάζας καθώς και η εμφάνιση μυϊκής αδυναμίας. Το δέρμα γίνεται λεπτότερο, εύθραυστο, και πολύ πιο ευαίσθητο σε μωλωπισμούς και μολύνσεις. Οι πληγές δεν επουλώνονται εύκολα και αν γίνει η επούλωση, αυτή δεν είναι ικανοποιητική. Επίσης στο σύνδρομο Cushing παρατηρείται απώλεια οστού (οστεοπόρωση), με αποτέλεσμα εύκολα τα ζώα να εμφανίζουν κατάγματα. Συνηθισμένη είναι και η αύξηση των επιπέδων γλυκόζης του αίματος, λόγω της υπερβολικά υψηλής κορτιζόλης γεγονός που μπορεί να επιφέρει σε αρκετά ζώα, διαταραγμένη ανοχή στη γλυκόζη ή σακχαρώδη διαβήτη. Τέλος παρατηρείται αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

   Τα υπερβολικά υψηλά επίπεδα κορτιζόλης στον οργανισμό καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα και ζώα με σύνδρομο Cushing μπορούν να αναπτύξουν μολύνσεις συχνότερα από οποιοδήποτε άλλο. Μια παραδόξως ευεργετική παρενέργεια του cushing είναι, ότι εάν ένα σκυλί υποφέρει από εκφυλιστικές αλλοιώσεις, (όπως η αρθρίτιδα ), όπου το πολύ υψηλό επίπεδο της κορτιζόλης στο αίμα, έχει σαν αποτέλεσμα, να ανακουφίζει πραγματικά το ζώο από τον πόνο και την ταλαιπωρία του. Υπάρχουν ορισμένες φυλές που έχουν μια προδιάθεση στην εμφάνιση του cushing. Τέτοιες φυλές είναι τα poodles, τα τεριέ, και τα dachshunds.

   Το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς ζώου, είναι χρήσιμο και πρέπει να είναι πλήρες, για να καθορίσει εάν τα συμπτώματα συσχετίζονται με την χρήση ενός φαρμάκου, που έχει δράση γλυκοκορτικοειδούς, ή έχουν άλλη αιτιολογία.

Με την αντικειμενική εξέταση εκτιμάται η εκδήλωση χαρακτηριστικών σημείων του συνδρόμου Cushing (π.χ., μυική ισχύ, αρτηριακή πίεση και την τριχοφυία). Τέλος,ο εργαστηριακός και παρακλινικός έλεγχος μπορεί να περιλάβει μία ή και περισσότερες εξετάσεις:

Μετρήσεις κορτιζόλης σε εικοσιτετράωρο δείγμα ούρων

Μια εξέταση αίματος για να ελεγχθεί η κανονική διακύμανση της κορτιζόλης στην διάρκεια της ημέρας και της νύκτας.

Μια δοκιμασία με χαμηλή δόση δεξαμεθαζόνης. Η χαμηλή δόση της δεξαμεθαζόνης καταστέλλει την παραγωγή κορτιζόλης στους υγιείς οργανισμούς, αλλά όχι σε εκείνους με σύνδρομο Cushing.

   Το σύνδρομο cushing μπορεί να εμφανιστεί σε ηλικιωμένα σκυλιά, συνήθως από οκτώ χρονών και πάνω. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε αρχικά στάδιά γίνεται σύγχυση με τα συμπτώματα πιθανής γήρανσης ή ακόμα και να παρερμηνευτεί σαν συμπτώματα κάποιων άλλων νοσημάτων. Γενικά η διάγνωση είναι δύσκολη, αν και τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης στο αίμα είναι μια καλή ένδειξη για να στραφεί ο κτηνίατρος προς την cushing.

   Μόλις ολοκληρωθεί η διάγνωση με τη βοήθεια διαφόρων φαρμάκων μπορεί να αντιμετωπισθεί η κατάσταση. Η χειρουργική αφαίρεση του επινεφρίδιου μπορεί να γίνει, μόνο σε σκυλιά που είναι κατάλληλα από υγεία και ηλικία και βεβαίως η διάγνωση να έχει γίνει σε σωστό χρόνο. Η υπόφυση δεν αφαιρείται, αλλά τα προβλήματα που προέρχονται από αυτήν αντιμετωπίζονται κατά το δυνατόν με φαρμακευτική αγωγή. Πολλές φορές όμως η κατάσταση δεν αντιμετωπίζεται ή η αντιμετώπιση της είναι μέτρια. Αυτό είναι εύλογο όταν γνωρίζει κανείς το πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα, που δημιουργείται όταν η κορτιζόλη στο αίμα είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ουσιαστικά όλος ό οργανισμός του ζώου είναι δηλητηριασμένος και υφίσταται τις ανάλογες συνέπειες.

    Λόγω της πολυπλοκότητας αφ’ ενός της νόσου και αφ’ ετέρου της θεραπείας, απαιτείται μακρόχρονη παρακολούθηση των ασθενών ζώων και συνεχή συνεργασία με τον κτηνίατρο.