ΖΩΑ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ: ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΧΕΛΩΝΑ ΚΑΡΕΤΑ-ΚΑΡΕΤΑ – VETS

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΧΕΛΩΝΑ ΚΑΡΕΤΑ-ΚΑΡΕΤΑ – VETS 

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΡΕΤΑ – ΚΑΡΕΤΑ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΘΡΟΥ: ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ

                                   ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ

   Η χελώνα καρέτα-καρέτα θεωρείται είδος προς εξαφάνιση και προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βέρνης, καθώς και από τη συνθήκη CΙΤΕS (έλεγχος εμπορίου ειδών απειλούμενων με εξαφάνιση).

   Η θαλάσσια χελώνα καρέτα (Caretta caretta) εμφανίστηκε στη γη πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια και αποτελεί μια από τις πιο επιτυχημένες μορφές ζωής στην ιστορία του πλανήτη μας. Υπάρχει στη γη από την εποχή των δεινοσαύρων! Είναι το μόνο είδος θαλάσσιας χελώνας που αναπαράγεται στην Ελλάδα, όπου βρίσκονται οι πιο σημαντικοί βιότοποί της στη Μεσόγειο. Η καρέτα είναι ερπετό που έχει προσαρμοστεί βιολογικά στο θαλάσσιο περιβάλλον. Πρόκειται για μία μεγάλη θαλάσσια χελώνα με καβούκι που αποτελείται από κεράτινες πλάκες καφεκόκκινου χρώματος. Η θαλάσσια χελώνα καρέτα αναπνέει με πνεύμονες, ζυγίζει κατά μέσο όρο 90 κιλά και το μήκος της μπορεί να φτάσει το ένα μέτρο. Τρέφεται κυρίως με θαλάσσια φυτά και ασπόνδυλα με ιδιαίτερη προτίμησή στις τσούχτρες.

   Η καρέτα ζει στη Μεσόγειο, τον Ατλαντικό, τον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ καταφύγιο της αποτελεί ο όρμος της Απολακκιάς και ο κόλπος του Λαγανά. Για πρώτη φορά εδώ και εκατομμύρια χρόνια, η καρέτα απειλείται με εξαφάνιση. Η υποβάθμιση και η καταστροφή των βιότοπων, όπου αναπαράγεται η καρέτα θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την επιβίωση του είδους. Η διαιώνισή της εξαρτάται απόλυτα από τη στεριά, αφού εκεί ολοκληρώνεται ο βιολογικός της κύκλος, με την ωοτοκία, την εκκόλαψη, και την επακόλουθη είσοδο των νεοσσών στη θάλασσα.

   Οι θηλυκές Caretta caretta, αφού φτάσουν στην ηλικία περίπου των τριάντα χρόνων, επιστρέφουν κάθε δύο τρία χρόνια στον τόπο όπου γεννήθηκαν οι ίδιες, για να εναποθέσουν τα αβγά τους. Γεννάνε τους καλοκαιρινούς μήνες, αργά το βράδυ. Η εκκόλαψη διαρκεί 50 έως 75 ημέρες. Οι νεοσσοί, περίπου 100 σε κάθε φωλιά, μόλις εκκολαφθούν, ανεβαίνουν όλοι μαζί στην επιφάνεια της άμμου και τρέχουν αμέσως προς τη θάλασσα.

   Αυτό το πρώτο ταξίδι είναι το σημαντικότερο της ζωής τους, γιατί βοηθά τα χελωνάκια να προσανατολιστούν και να μπορέσουν να ξαναγυρίσουν στον ίδιο τόπο μερικές δεκαετίες αργότερα. Οι νεοσσοί έχουν να αντιμετωπίσουν πάρα πόλλους φυσικούς εχθρούς. Τέτοιοι εχθροί είναι τα καβούρια, οι γλάροι και τα ψάρια. Η θνησιμότητά των νεοσσών είναι εξαιρετικά υψηλή. Υπολογίζεται ότι σε κάθε χίλια χελωνάκια επιζεί και ενηλικιώνεται μόνο ένα! Σήμερα, με βία φθάνει τις 4.000 άτομα παγκοσμίως.

 *  Η υποβάθμιση και η καταστροφή των βιότοπων όπου αναπαράγεται η καρέτα θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την επιβίωση του είδους. Κύρια αιτία η αλλοίωση του φυσικού χαρακτήρα των ακτών και δυστυχώς όλοι γνωρίζουμε τους λόγους.

   Σημαντικές απειλές αποτελούν επίσης η χρήση μη επιλεκτικών αλιευτικών εργαλείων και η ρύπανση από προϊόντα πετρελαίου, χημικές ουσίες και σκουπίδια. Σοβαρό πρόβλημα επίσης αποτελούν οι πλαστικές σακούλες που υπάρχουν στη θάλασα, αφού οι χελώνες τις τρώνε, νομίζοντας πως πρόκειται για τσούχτρες, με αποτέλεσμα να πεθαίνουν από ασφυξία.

    Το Δεκέμβριο του 1999 ιδρύθηκε το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Ζακύνθου, για την προστασία του οικοσυστήματος. Σύμφωνα με τις σχετικές ρυθμίσεις, δημιουργούνται ζώνες προστασίας στις επίμαχες περιοχές του κόλπου του Λαγανά ενώ την περίοδο από Μάιο έως Οκτώβριο απαγορεύεται η κυκλοφορία ταχύπλοων στον όρμο. Η ωοτοκία συντελείται κυρίως τη νύχτα γι’αυτο πρέπει να αποφεύγονται οι θόρυβοι και οι τεχνητοί φωτισμοί που είναι δυνατόν να αποπροσανατολίσουν τις χελώνες. Απαγορεύονται, τέλος, οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες στην αμμουδιά όπως και η επεξεργασία των αυγών.